Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (Ι.Μ.Κ.) που ιδρύθηκε το 1953 από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (Ε.Κ.Ι.Μ.) παρουσιάζει μια συνολική εικόνα της ιστορίας της Κρήτης από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως τη σύγχρονη εποχή.
Αρχικός στόχος των ιδρυτών του Ι.Μ.Κ. υπήρξε η συγκέντρωση και διαφύλαξη ενός πολύτιμου αρχαιολογικού, εθνογραφικού και ιστορικού υλικού από την μεσαιωνική και τη νεότερη περίοδο της ιστορίας της Κρήτης.
Η διαδικασία εμπλουτισμού των συλλογών, επέκτασης των χώρων και επαναπροσδιορισμού των στόχων του, παράλληλα με την πλούσια ερευνητική και εκδοτική δραστηριότητα της Ε.Κ.Ι.Μ., τη διοργάνωση μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων και τη χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων αποτελούν πάντοτε διαρκείς στόχους του Μουσείου.
Στα ίδια πλαίσια εντάσσεται και η διαδικασία σταδιακής επανέκθεσης των συλλογών του, με στόχο την προσέγγιση διαφορετικών ομάδων επισκεπτών και επομένως την προβολή των πολλαπλών όψεων του «ιστορικού γίγνεσθαι» στην Κρήτη.