Ο Χάνδακας, με την εγκατάσταση των Ενετών στα 1211 (ονομάζεται Candia από τους νέους αποίκους) εξελίσσεται στο σπουδαιότερο κέντρο της πολιτικής, στρατιωτικής, πνευματικής και εμπορικής ζωής του Νησιού, με ανάκτορο για τον δούκα, μέγαρα για τους ευγενείς αποίκους, ναούς για τον θρησκευόμενο λαό και κάθε άλλο στοιχείο που χαρακτήριζε μια ανάλογη πόλη του Βασιλείου της Βενετίας.

Αραβοβυζαντινό τείχος: Οι Ενετοί αρχικά αρκέστηκαν στην οχύρωση που ήδη υπήρχε (αραβική - βυζαντινή), τμήματα της οποίας σώζονται και σήμερα (πίσω από νέα κτίσματα)στην πορεία των οδών Χάνδακος, Δαιδάλου, Δουκός Μποφώρ και στο λιμάνι της πόλης, επιφέροντας όμως κάποιες επιδιορθώσεις, προκειμένου να προστατευθούν από τις εσωτερικές αναταραχές. Όταν, όμως διαπίστωσαν ότι ο τουρκικός κίνδυνος γινόταν ολοένα και πιο ορατός άρχισαν το σχεδιασμό και την ανοικοδόμηση του νέου οχυρωματικού περιβόλου (αυτού που διασώζεται μέχρι σήμερα), που θα περιελάμβανε την πόλη και όλα τα προάστια. Τα νέα τείχη σχεδίασαν διάφοροι μηχανικοί σταλμένοι από τη Βενετία, ο κυριότερος εκ των οποίων ήταν ο διασημότερος στρατιωτικός μηχανικός της Βενετίας, ο Μichele Sanmicheli.

Νέα οχύρωση: Η νέα οχύρωση του Χάνδακα άρχισε να υλοποιείται στα 1462 και οι εργασίες κράτησαν περισσότερο από εκατό χρόνια. Ο σχεδιασμός έγινε με βάση τις νέες αρχές της οχυρωματικής τέχνης και τις ανάγκες που προέκυψαν από την εφεύρεση της πυρίτιδας. Ο περίβολος των τειχών, που έχει σχήμα τριγώνου με τη βάση στη θάλασσα, έχει περίμετρο περίπου 5 χιλιόμετρα. Την οχύρωση συμπλήρωνε, από την πλευρά του χερσαίου τμήματος, τάφρος και άλλα εξωτερικά οχυρά.

Ο φρουριακός περίβολος του Χάνδακα αποτελεί έργο θαυμαστό όσον αφορά την έμπνευση και το σχεδιασμό του για ολόκληρη τη μεσογειακή λεκάνη. Άντεξε πάνω από 20 χρόνια την πολιορκία από τους Τούρκους και αποτελεί πλέον ένα σημαντικό ιστορικό μνημείο για την πόλη του Ηρακλείου.