Ηράκλειο, Τετάρτη 02/11/2011

Δ Ε Λ Τ Ι Ο   Τ  Υ Π Ο Υ

Συνέντευξη του Δημάρχου Ηρακλείου κ. Γιάννη Κουράκη

με τους Μανόλη Βασιλάκη και Κώστα Βαρδαβά

με θέμα:

13^ο  ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΛΛΗΝΟΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ

ΚΑΙ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Ηράκλειο, Βασιλική Αγ. Μάρκου, 4-6 Νοεμβρίου 2011

ΕΝΟΤΗΤΕΣ :

 (Α) ΤΟ ΕΜΙΡΑΤΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ (824/6) ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

        ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΦΩΚΑ (961)

  (Β) ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ  ΘΑΛΑΣΣΑΣ 

       (4^ος αι. π.Χ. – 13^ος μ.Χ.)

Ο Δήμος Ηρακλείου με την Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη  σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ελληνοανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών (ΙΕΑΑΣ) διοργανώνει από τις 4 έως τις 6 Νοεμβρίου 2011 το 13^ο συνέδριο Ελληνοανατολιτών και Αφρικάνικων Σπουδών στο Ηράκλειο Κρήτης. Σκοπός του συνεδρίου είναι η μελέτη, όχι μόνο των πολεμικών συγκρούσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης την μεσαιωνική εποχή, αλλά και η ανάδειξη των μεταξύ τους τρόπων επικοινωνίας και συνύπαρξης. 

Το συνέδριο θα χαιρετήσει ο Δήμαρχος Ηρακλείου κ. Κουράκης και θα ακολουθήσουν τοποθετήσεις – εισηγήσεις εκλεκτών ομιλητών  μεταξύ των οποίων  ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Δημοτικός Σύμβουλος κ. Κώστας Βαρδαβάς, ο Πρέσβης της Ελλάδας στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας κ. Δημήτριος Λέτσιος, ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Ελληνοανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών (ΙΕΑΑΣ), τ. καθηγητής Αραβικής Ιστορίας  των πανεπιστημίων Columbia και Ιωαννίνων Βασίλειος Χρηστίδης,  ο Καθηγητής Jehan Desanges, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, και ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κόρδοβας Juan Pedro Monferrer Sala.

Το βασικό θέμα του 13^ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνοανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών είναι «Το Εμιράτο της Κρήτης από την ίδρυση του (824/6) μέχρι την ανάκτηση της Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά (961)» και περιλαμβάνει ποικιλία αναφορών σε μια προσπάθεια διαπολιτισμικής και διεπιστημονικής προσέγγισης, όπου συναντιούνται τα πορίσματα διαφόρων επιστημονικών κλάδων όπως η αρχαιολογία, η νομισματολογία, η ιστορία και η φιλολογική ανάλυση.

Η ιστορία του αραβικού εμιράτου της Κρήτης, το οποίο ήταν ένα μεθοριακό αραβοϊσλαμικό κράτος (frontier state) όπως η αραβοκρατούμενη Σικελία, δεν έχει μελετηθεί συστηματικά παρόλο που αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ανδαλούσιοι κατακτητές της Κρήτης δεν ήσαν τυχάρπαστοι πειρατές, όπως συχνά αναφέρεται, αλλά όπως μας πληροφορούν οι αραβικές πηγές, στο εμιράτο της Κρήτης υπήρχαν πολυάριθμα τζαμιά, δικαστήρια, νομισματοκοπείο και μεγάλος αριθμός διανοουμένων. Υπάρχει  τεράστια διαφορά στον τρόπο που αντικρίζουν το εμιράτο της Κρήτης οι αραβικές και οι βυζαντινές πηγές. Στις αραβικές πηγές το εμιράτο αυτό παρουσιάζεται ως προνομιακό μέρος, ως ¨γη της επαγγελίας¨, με εντυπωσιακή γεωργία, διεθνές εμπόριο και αξιόλογους διανοούμενους. Αντιθέτως οι βυζαντινοί συγγραφείς παρουσιάζουν το εμιράτο της Κρήτης ως μια φωλιά άξεστων πειρατών που ενδιαφέρονταν μόνο για λεηλασίες και συγκέντρωση λαφύρων.

Χωρίς αμφιβολία το εμιράτο της Κρήτης αποτελούσε τον πιο επικίνδυνο αντίπαλο του Βυζαντίου αλλά οι περισσότερες επιδρομές του στα βυζαντινά νησιά του Αιγαίου ήταν αποτέλεσμα της επεκτατικής πολιτικής του και όχι άσκοπων λεηλασιών. Τα αραβικά νομίσματα που έχουν βρεθεί αποκαλύπτουν την οικονομική ευρωστία του εμιράτου που είχε αναπτύξει σε εντυπωσιακό βαθμό τη γεωργία και το διεθνές εμπόριο. Δυστυχώς  δεν υπάρχουν στοιχεία για τις σχέσεις των Ανδαλούσιων κατακτητών της Κρήτης με τον ντόπιο πληθυσμό, εκτός από υπάρχουν ελάχιστες καταγεγραμμένες μαρτυρίες.

Ελπίζουμε το συνέδριο αυτό να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη συστηματική προώθηση της μελέτης του εμιράτου της Κρήτης σε όλους τους τομείς, της Κρατικής και Κοινωνικής  δραστηριότητας.

Επιλεκτικά αναφέρουμε από το πρώτο θέμα του συνεδρίου τις ανακοινώσεις της αρχαιολόγου Λιάνας Σταρίδα για τα αραβικά αρχαιολογικά ευρήματα στο Ηράκλειο και του ιστορικού-αρχαιολόγου Νίκου Γιγουρτάκη για τα οχυρωματικά. Για τα αραβικά νομίσματα της Κρήτης θα μιλήσει ο νομισματολόγος Ανδρέας Μαζαράκης.  Νέες αραβικές πηγές για τη μελέτη του εμιράτου της Κρήτης παρουσιάζει ο καθηγητής Βασίλειος Χρηστίδης και μια νέα προσέγγιση των βυζαντινών πηγών που αναφέρονται στην αραβοκρατία της Κρήτης επιχειρείται από τις ιστορικούς Σοφία Πατούρα, Μαρία Λεοντσίνη, Ελεονόρα Κουντούρα και Νίκη Κουτράκου.

Το δεύτερο θέμα του συνεδρίου, «Τα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου και της Ερυθράς θάλασσας (4^ος π.Χ. – 13^ος αι. μ.Χ)», αφορά στα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου και της Ερυθράς θάλασσας από τον 4^ο αι. π.Χ. έως τον 13^ο αι. μ.Χ. με έμφαση στα βυζαντινά λιμάνια. Για τη συστηματική φιλολογική και αρχαιολογική έρευνα των  ελληνιστικών λιμανιών της Ερυθράς θάλασσας το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα θα μιλήσει ο Γάλλος ακαδημαϊκός Jehan Desanges  και η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου King Saud της Σαουδικής Αραβίας, Αisha S. Abuljadayl, θα παρουσιάσει τη μεταγενέστερη εξέλιξη των λιμανιών αυτών.

 Ο διαπρεπής ειδικός στην ενάλια αρχαιολογία καθηγητής Ufuk Kocabaş του πανεπιστημίου Istanbul τονίζει τη τεράστια συμβολή της πρόσφατης ανακάλυψης των ναυαγίων βυζαντινών πλοίων στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μονάχου Albrecht Berger θα παρουσιάσει μια πανοραμική εικόνα των λιμανιών της Κωνσταντινούπολης.