Ηράκλειο  Τετάρτη 08/06/2011

Δ Ε Λ Τ Ι Ο  Τ Υ Π Ο Υ

ΘΕΜΑ: Ενημέρωση του Δημάρχου Ηρακλείου κ. Γιάννη Κουράκη για την υπογραφή της Β’ Φάσης του κτιρίου «ΑΧΤΑΡΙΚΑ»

Η Α’ ΦΑΣΗ , που έχει ήδη ολοκληρωθεί, περιλάμβανε την ενίσχυση του φέροντος οργανισμού του κτιρίου με «μανδύες» οπλισμένου σκυροδέματος, Στη φάση αυτή έγιναν επίσης καθαιρέσεις των υφιστάμενων πλακών , δοκών και υποστυλωμάτων και κατασκευή νέων. Έγινε ακόμη ριζική τροποποίηση της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων του 2^ου ορόφου με ημιώροφο 106τ.μ.και προσθήκη επιφάνειας 238 τ.μ. από οπλισμένο σκυρόδεμα. Έτσι τώρα έχουμε ένα κτίριο ασφαλές, αντισεισμικό με δυνατότητα αντοχής ακόμα και σε εξαιρετικά μεγάλες καταπονήσεις.

Στη διάρκεια της Α΄ φάσης επίσης ήρθαν στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως η θεμελίωση και υπολείμματα της Πύλης Βολτόνε στην πρόσοψη του κτιρίου, τμήμα του Αραβοβυζαντινού τείχους καθώς και τμήμα του Ενετικού υδραγωγείου που τροφοδοτούσε με νερό από την περιοχή των Αρχανών την Κρήνη Μοροζίνι . Για όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα ελήφθη μέριμνα από τη μελέτη για δυνατότητα θέασης, αλλά και προσέγγισης από τους επισκέπτες.

Η Β’ ΦΑΣΗ περιλαμβάνει την ολοκλήρωση του κτιρίου με τις αρχιτεκτονικές και ηλεκτρομηχανολογικές παρεμβάσεις που απαιτούνται για ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο (θερμοκρασίες προσαρμοσμένες
στις αντίστοιχες χρήσεις), που εξυπηρετεί απολύτως τις ανάγκες λειτουργίας της Βικελαίας βιβλιοθήκης. Η μελέτη που έχει συνταχθεί ακολουθεί τις κατευθύνσεις , τους όρους και τις τεχνικές οδηγίες, όπως ορίζονται από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, την αρχαιολογία και την αντιπροσωπευτική επιτροπή της Βικελαίας.

Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στον ενεργειακό Σχεδιασμό του κτιρίου όπου εφαρμόζονται στρατηγικές μείωσης θερμικού φορτίου με παρεμβάσεις σε 4 κατευθύνσεις:

α.       Τα Συστήματα σκίασης

β.       Τη Θερμομόνωση

γ.        Το φυσικό φωτισμό

δ.       Τον Παθητικό δροσισμό,

Τα συστήματα σκίασης διαμορφώνονται ανάλογα με τον προσανατολισμό τους: Στην νότια όψη δημιουργούνται μεγάλες επιφάνειες ανοιγμάτων που προστατεύουν από την ανεπιθύμητη κατά τους ζεστούς μήνες ηλιακή ακτινοβολία, ενώ επιτρέπουν την είσοδο της στον εσωτερικό χώρο τους κρύους μήνες, για την ενίσχυση του θερμικού φορτίου. Στην δυτική όψη εξασφαλίζεται η προστασία από την  ανεπιθύμητη ηλιακή ακτινοβολία, μέσω κάθετων στοιχείων σκίασης, ελαχιστοποίηση των επιφανειών, πολύ καλή θερμομόνωση, και  ανάγλυφη διαμόρφωση , για την ταχύτερη ψύξη τους. Στην βόρεια όψη περιορίζονται τα ανοίγματα μόνο στις απαραίτητες για τον σωστό φυσικό φωτισμό επιφάνειες και γίνεται χρήση κατάλληλων θερμομονωτικών υαλοπινάκων.

Η θερμομόνωση του κελύφους εξασφαλίζει  τη θερμική απομόνωση από το εξωτερικό περιβάλλον, και την εξοικονόμηση ενέργειας για την ψύξη ή την θέρμανση του κτιρίου.

Ο πολύ καλός  φυσικός φωτισμός μέσω του σωστού προσανατολισμού και των μεγάλων ανοιγμάτων, εξασφαλίζει την ελάττωση κατανάλωσης ενέργειας για τον ηλεκτροφωτισμό του κτιρίου , με μείωση του θερμικού φορτίου που παράγεται από τα φωτιστικά σώματα.

Τέλος, ο παθητικός δροσισμός του κτιρίου διασφαλίζεται με τη δημιουργία κατακόρυφων δροσερών ρευμάτων στο εσωτερικό, μέσω της στοάς στο κέντρο του κτιρίου.

Πλέον της ποιοτικής διαφοράς το ανακαινισμένο κτίριο που θα διατεθεί στη Βικελαία θα έχει διπλάσιο ωφέλιμο χώρο από το σημερινό (από 1436 μ2 σε 2838 μ2).

Επίσης, θα έχει τις πιο  σύγχρονες προδιαγραφές για  βιβλιοθήκη, ώστε να αναδεικνύει και να αξιοποιεί πλήρως όλον τον πνευματικό πλούτο που διαθέτει η Βικελαία, καθιστώντας την κόσμημα για το Ηράκλειο και «κιβωτό»  πνευματικής   κληρονομιάς.

Συνοπτική περιγραφή του νέου κτιρίου

Στο ισόγειο και κεντρικά επί της οδού 25ης Αυγούστου δημιουργείται η κύρια είσοδος της βιβλιοθήκης με κλιμακοστάσιο και δύο πλέον
ανελκυστήρες, από ένα που υπήρχε πριν. Ο χώρος καταλαμβάνει
επιφάνεια 116τ.μ. έχει ύψος 5,10 μ. και, για πρώτη φορά επικοινωνεί με

την στοά που συνδέει την Λεωφόρο Δικαιοσύνης με την οδό Δαιδάλου. Η καθαίρεση των υπαρχόντων κλιμακοστασίων και επιπέδων επιτρέπει την δημιουργία ενιαίου χώρου μεταξύ εισόδου, στοάς και του δημιουργούμενου χώρου της παιδικής βιβλιοθήκης που διευκολύνει την πρόσβαση και τη λειτουργία. Στον χώρο εισόδου  βρίσκεται επίσης ένα κατάστημα πώλησης των εκδόσεων της βιβλιοθήκης και χώρος φύλακα.

Εκατέρωθεν της εισόδου της βιβλιοθήκης αναδιαμορφώνονται οι υπάρχουσες αίθουσες με τους ημιόροφους τους.

Ο μεγάλος χώρος του κτιρίου στο ισόγειο που είναι σε επαφή με την στοά διατίθεται στην Βικελαία Βιβλιοθήκη και καλύπτει τις ανάγκες του Παιδικού Τμήματος. Η θέση είναι ιδανική διότι η πρόσβαση μέσω της στοάς στο επίπεδο του πεζού είναι άμεση, και προστατεύεται από το θόρυβο του δρόμου καθώς βρίσκεται στο πίσω μέρος του κτιρίου. Δημιουργείται επίσης πατάρι για επιπλέον χώρους αναγνωστήριων και βιβλιοστασίων. Η παιδική βιβλιοθήκη προσφέρει χώρο 186τ.μ. στο ισόγειο και 70τ.μ. στον ημιώροφο. Στην περιοχή αυτή τοποθετείται και δεύτερο κλιμακοστάσιο, απαραίτητο για λόγους πυρασφάλειας.

*       Ο ΠΡΩΤΟΣ ΟΡΟΦΟΣ φιλοξενεί την γενική βιβλιοθήκη. Εκεί υπάρχει η  είσοδο της βιβλιοθήκης, ο χώρος  υποδοχής, το τμήμα δανεισμού και ο χώρος μη δανειζόμενων βιβλίων. Η δυτική πλευρά του κτιρίου προσφέρεται για την τοποθέτηση των βιβλιοστασίων, ενώ ο χώρος στην βόρεια πλευρά είναι ιδανικός λόγω φυσικού  φωτισμού και λόγω σχήματος για αναγνωστήριο. Η γενική βιβλιοθήκη καταλαμβάνει επιφάνεια 510τ.μ.

Στον ίδιο πυρήνα με το κεντρικό κλιμακοστάσιο τοποθετούνται οι χώροι υγιεινής με ειδικό χώρο για ΑΜΕΑ. Το επίπεδο του πρώτου ορόφου διαμορφώνεται σε δύο στάθμες, λόγω υψομετρικής διαφοράς 60 εκ. . Η μετάβαση από την μία στάθμη στην άλλη, γίνεται από τον κοινόχρηστο διάδρομο μέσω ράμπας με κλίση 6% και εσωτερικά από την βιβλιοθήκη με τρία σκαλοπάτια. Στον πρώτο όροφο βρίσκεται επίσης ο χώρος της καταλογογράφησης στην νότια πλευρά του κτιρίου, επιφάνειας 66τ.μ.

*       ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΟΡΟΦΟ στην περιοχή που βρίσκεται πάνω από την κεντρική είσοδο δημιουργείται ενιαίος χώρος υποδοχής, που λειτουργεί ως «Φουαγιέ»  για την αίθουσα εκδηλώσεων που είναι χωρητικότητας 170 ατόμων (205 τ.μ.). Βρίσκεται στην βορειοδυτική γωνία του κτιρίου και καταλαμβάνει όλη την όψη επί της οδού Δαιδάλου. Στο πίσω μέρος της αίθουσας τοποθετούνται βοηθητικοί χώροι όπως το control room και η αποθήκη. Στην ίδια στάθμη βρίσκονται η βιβλιοθήκη Σεφέρη - Βικέλα προς την μεριά του ακάλυπτου με εμβαδόν 116τ.μ., και το Αρχείο Τζεδάκη - Σπανάκη προς την Λεωφόρο Δικαιοσύνης με εμβαδόν περίπου 70τ.μ. Δίπλα στην υποδοχή βρίσκονται τα γραφεία της βιβλιοθήκης και ο χώρος για τα περιοδικά. Επίσης τοποθετούνται χώροι υγιεινής στην ίδια θέση που βρίσκονται και στον πρώτο όροφο.

Η αντικατάσταση της οροφής της αίθουσας εκδηλώσεων έχει επιτρέψει την κατασκευή παταριού στο οποίο η πρόσβαση γίνεται μέσω του κεντρικού και του βοηθητικού κλιμακοστασίου, αφού βρίσκεται στην ίδια στάθμη με το σημερινό δώμα του κτιρίου. Ο χώρος αυτός 110τ.μ. διατίθεται για τα οπτικοακουστικά μέσα της βιβλιοθήκης.

Το υπάρχον κτίσμα στο δώμα ανακατασκευάζεται και λειτουργεί ως εντευκτήριο 85τ.μ. Ο χώρος της βεράντας που απομένει χρησιμοποιείται για μηχανολογικό εξοπλισμό, στο πίσω μέρος προς τον ακάλυπτο, ενώ προς την οδό 25ης Αυγούστου διαμορφώνεται ως επέκταση του εντευκτηρίου.

* ΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ μετά την στατική ενίσχυση και την κατάλληλη διαμόρφωση για την ανάδειξη των σπουδαίων αρχαιολογικών ευρημάτων. θα χρησιμοποιηθεί για την φύλαξη και ανάδειξη του πολύτιμου Τούρκικου (Τ.Α.Η.) και Βενετσιάνικου (Β.Α.Η.) αρχείου, του Αρχείου της Δημογεροντίας, παλαιοτύπων, κλειστών συλλόγων κλπ.

Τα αρχεία τοποθετούνται σε χώρο συνολικής επιφάνειας 300τ.μ.. Δημιουργούνται επίσης εργαστήρια μικροφωτογράφησης συντήρησης και βιβλιοδέτησης. Ο ακάλυπτος χρησιμεύει για τις κατακόρυφες επικοινωνίες μηχανολογικών παροχών.

Τέλος κατά μήκος της οδού 25ης Αυγούστου και στο εσωτερικό του υπογείου δημιουργούνται οπές με γυάλινο δάπεδο και κατάλληλο φωτισμό με σκοπό την ανάδειξη του τείχους και άλλων ευρημάτων στους περαστικούς αλλά και στους επισκέπτες.

Μορφολογία- Υλικά

Το κτίριο «ΑΧΤΑΡΙΚΑ» στην υπάρχουσα μορφή του παρουσίαζε μειωμένο μορφολογικό ενδιαφέρον. Τα ομοιόμορφα οριζόντια ανοίγματα από τις διαφορετικές αποστάσεις ανάμεσα στις κολόνες δημιουργούσαν μία ενιαία εντύπωση κτιρίου γραφείων. Με τις νέες λειτουργίες το κτίριο θα προβάλλει
τον δημόσιο χαρακτήρα του με συνύπαρξη όλων των δραστηριοτήτων που απαιτούν οι ανάγκες μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης.

Στη νέα του μορφή το περίβλημα διαφοροποιείται ανάλογα με την χρήση του χώρου στο εσωτερικό. Η διάσπαση του ενιαίου κελύφους σε μικρότερα τμήματα εναρμονίζεται με την κλίμακα της πόλης.

Οι μεγάλοι όγκοι που περιλαμβάνουν χώρους εργασίας και συνάθροισης κοινού διαμορφώνονται με λιγοστά οριζόντια ανοίγματα και επενδύονται από ζώνες ανοιχτού πωρόλιθου. Ο συνδετικός όγκος έχει μεγαλύτερα ανοίγματα λόγω ανάγκης των εσωτερικών χώρων για φως και θέα, και επενδύεται καθ'' όλο το ύψος του με οριζόντιες τυποποιημένες περσίδες αλουμινίου. Η προστασία από τον ήλιο κρίνεται απαραίτητη λόγω δυτικού προσανατολισμού. Με τον τρόπο αυτό τονίζεται η είσοδος της βιβλιοθήκης και ο δημόσιος χαρακτήρας του κτιρίου.

Τοποθετείται επίσης ψευδοροφή σε όλους τους χώρους όπου το ελεύθερο ύψος το επιτρέπει. Οι επενδύσεις στην αίθουσα εκδηλώσεων θα γίνουν με ηχοαπορροφητικές επιφάνειες. Τα δάπεδα θα είναι επί το πλείστον ξύλινα πολύ καλής ποιότητας. Στα κλιμακοστάσια, στους κοινόχρηστους διαδρόμους, στον χώρο εισόδου και στα καταστήματα τοποθετείται μάρμαρο. Τα δάπεδα και οι τοίχοι όλων των λουτρών θα επενδυθούν με πλακίδια γρανιτόμαζας. Τα κουφώματα εσωτερικά και εξωτερικά είναι αλουμινίου με ανοιγόμενα και σταθερά τμήματα.

Όλα τα υλικά θα επιλεγούν προσεκτικά και οι εργασίες θα γίνουν σύμφωνα με τους σύγχρονους κανόνες της τεχνικής και της επιστήμης, για να διασφαλίζονται οι ιδανικές συνθήκες, όχι μόνο ανά όροφο, αλλά και ανά χώρο χρήσης, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται άρτιο τελικό αποτέλεσμα στο εσωτερικό και αρμονική ένταξη του νέου κτιρίου στο δομημένο οικιστικό περιβάλλον της πόλης.

Προϋπολογισμός

Για την Α’ Φάση 4.100,000 €            
Για την Β’ Φάση 4.400,000 € 

Εκτιμώμενος χρόνος αποπεράτωσης

12-14 μήνες

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου Γιάννης Κουράκης μετά την υπογραφή της Β΄ Φάσης του κτιρίου «ΑΧΤΑΡΙΚΑ» δήλωσε:

Δεν σας κρύβω ότι σήμερα αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση γιατί ένα ιστορικό κτίριο της πόλης που χτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’20 και ήταν το δεύτερο κτίριο στην Ελλάδα που είχε κατασκευαστεί από οπλισμένο σκυρόδεμα, μπαίνει στην τελική φάση της ολοκλήρωσης και σε λίγο θα είναι έτοιμο να αποδοθεί στους Ηρακλειώτες και τη Βικελαία, που, επιτέλους, αποκτά τη στέγη της.

Μια στέγη αντάξια του κύρους και του πνευματικού έργου της Βικελαίας Δημοτικής βιβλιοθήκης, ύστερα μάλιστα από περιπέτειες 100 και πλέον ετών από το ξεκίνημα της. Είμαι, και νομίζω ότι θα πρέπει να είμαστε όλοι περήφανοι γι'' αυτό.