ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΔΗΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΟΛΗ

Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ  

1.      Ο ΟΛΗ ΑΕ με την από 17-3-2011 Πρόσκλησή του, κάλεσε τους Δήμους και τους οικονομικούς φορείς (ΕΒΕΗ. Εμπορικό Σύλλογο, [ΑΣ, ΕΕ/ΣΕΤΕ, Ναυτιλιακές Εταιρείες, ΚΤΕΛ, Εργατικό Κέντρο κ.λ.π. αλλά και μεμονωμένους επιχειρηματίες) του Νομού μας και της Κρήτης, για να συζητήσουν τη «γρήγορη αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας στο λιμάνι Ηρακλείου».

2.      Ειδικότερο αντικείμενο της συζήτησης θα είναι η εξέταση της πρότασης του ΟΛΗ ΑΕ για τη συνεργασία όλων ή κάποιων από τους ανωτέρω «με βασικό στόχο την εξεύρεση των αναγκαίων πόρων, αν όχι για την ταυτόχρονη και πλήρη, τουλάχιστον για την σταδιακή υλοποίηση του στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου (MASTER PLAN) του λιμένα του Ηρακλείου».

3.      Εξειδικεύοντας περαιτέρω την πρότασή του ο ΟΛΗ ΑΕ, προτείνει την διαμόρφωση «Κοινού Εταιρικού σχήματος μέσω δικής του θυγατρικής εταιρείας, στην οποία και θα έχει την πλειοψηφία, με αντικείμενο την υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδίου».

4.      Σε πρώτη μάλιστα φάση ο ΟΛΗ προτείνει όπως το εταιρικό αυτό σχήμα ασχοληθεί με την ανάπτυξη των τμημάτων Αναψυχής και Ακτοπλοΐας που θα απαιτήσουν ένα ποσό της τάξης των 40.000.000,00 Ευρώ.

Β.  ΘΕΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΛΙΜΕΝΑ

1.    Το Ηράκλειο είναι ο πέμπτος σε αριθμό κατοίκων Δήμος της Χώρας, μετά την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη την Πάτρα και τον Πειραιά με 163.000 εγγεγραμμένους  δημότες (από τους 292.000 του Νομού και τους 600.000 της Κρήτης) σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Ο πραγματικός βέβαια πληθυσμός της πόλης υπερβαίνει τις 200 χιλιάδες, καθώς είναι γνωστό ότι ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων απογράφεται στον τόπο καταγωγής του. Το Ηράκλειο έχει επίσης  ιδιαίτερα έντονη παρουσία σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο, εξ αιτίας των παραγωγικών και επιχειρηματικών του δράσεων και  δυνατοτήτων.

2.    Το παραλιακό μέτωπο της πόλης του Ηρακλείου, εκτείνεται σε μήκος 8 περίπου χιλιομέτρων εκ των οποίων τα 3 τα καταλαμβάνει το αεροδρόμιο Ν. Καζαντζάκης.

Από τα υπόλοιπα 5 χιλιόμετρα που απομένουν και τα οποία αντιστοιχούν στο οργανωμένο Σχέδιο Πόλης, το 60% το καταλαμβάνει η Χερσαία Ζώνη Λιμένα.

Το υπόλοιπο 40% του παραλιακού μετώπου προς δυσμάς, έχει αξιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια από το Δήμο Ηρακλείου (π.χ. κατεδάφιση ΞΕΝΙΑ και δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, Ανάπλαση χώρου παλαιάς Λαχαναγοράς, Απομάκρυνση καταπατητών και Ανάπλαση παραλιακού μετώπου περιοχής Καραβολα - Γιόφυρο, κατασκευή παραλιακής λεωφόρου, κλπ) και έχει αποδοθεί στους δημότες που απέκτησαν πλέον  μέτωπο στη θάλασσα.

3.    Σύμφωνα με το Ν.Δ. 444/70, η Χερσαία Ζώνη Λιμένων πρέπει να χρησιμεύει για :

• Την προσόρμιση πλωτών μέσων.
•  Την διεξαγωγή εργασιών που προσχετίζονται με την λειτουργία του λιμένα
•  Την πραγματοποίηση φόρτο - εκφορτωτικών εργασιών ως και εργασιών που έχουν σχέση με την αναμονή, επιβίβαση και αποβίβαση επιβατών και αποσκευών.

και «περιέχει εγκαταστάσεις και κτίσματα αμέσου ναυτικού ενδιαφέροντος, συνιστώντα εξοπλισμό των παραλίων, εξυπηρετούντα τις από θαλάσσης μεταφορές κατά το απαραίτητο προς εξυπηρέτηση των ανωτέρω και μόνον σκοπών, τμήμα εδάφους».

4.    Στο λιμάνι του Ηρακλείου όλες αυτές οι αναγκαίες για τη λειτουργία του λιμένα περιοχές και εγκαταστάσεις έχουν περιφραχθεί και φυλάσσονται, όπως οι Κοινοτικές οδηγίες επιβάλλουν για την ασφάλεια των μεταφορών. Πρόκειται για το ήδη περιφραγμένο τμήμα του λιμένα στο οποίο η είσοδος ελέγχεται.

5.    Αυτό ακριβώς το τμήμα και μόνο αυτό, έχει χαρακτηρισθεί ως λιμενική περιοχή και από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Ηρακλείου, το βασικό θεσμικό πλαίσιο αναφοράς για τη λειτουργία και ανάπτυξη της Πόλης μας. Ταυτόσημη θέση για την περιοχή της χερσαίας ζώνης λιμένα Ηρακλείου έχει εκφράσει και η Δνση Πολεοδομίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, με το υπό στοιχεία 3585/7-2-2007 Έγγραφο της.

6.    Παρά ταύτα όμως,  Χερσαία Ζώνη Λιμένα Ηρακλείου δεν είναι μόνο η περιοχή αυτή.

7.    Υπάρχουν και άλλες περιοχές που αυθαίρετα αλλά και ερήμην του Δήμου Ηρακλείου με απόφαση ενός και μόνο Υπουργείου (ΥΕΝ), έχουν ενταχθεί στη Χερσαία Ζώνη Λιμένα Ηρακλείου, καθώς η ζώνη αυτή επεκτείνεται :

• Σε χώρους που δεν προβλέπεται να είναι χώροι λιμένα από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Ηρακλείου. (π.χ. Παραλιακή λεωφόρος, Λαβύρινθος, μνημεία,  κλπ). Εν προκειμένω υπάρχει αντίθετη γνώμη και από το ΥΠ.ΠΟ.Τ.
• Σε κοινόχρηστους χώρους του Σχεδίου Πόλης, οι οποίοι ανήκουν στο Δήμο Ηρακλείου (π.χ. Μπεντενάκι).
• Σε οικοδομικά τετράγωνα της Πόλης που ανήκουν σε ιδιώτες (π.χ. Συνοικία Λαβύρινθος).
• Σε μνημεία της Πόλης του Ηρακλείου των οποίων τη διαχείριση έχει αναλάβει ο Δήμος Ηρακλείου. (π.χ. Νεώρια, Λαβύρινθος), στα οποία προφανώς δεν μπορεί να γίνονται λιμενικές εργασίες και τα οποία είναι «πράγματα εκτός συναλλαγής», αφού προστατεύονται από τον Αρχαιολογικό Νόμο. Την υποχρέωση του ΟΛΗ να αλλάξει στην περιοχή αυτή τη Χερσαία Ζώνη Ηρακλείου έχει ήδη ζητήσει το ΥΠΠΟΤ με το υπό στοιχεία ΥΠΠΟ/ΓΡ. ΥΠ/ΚΕ/323/ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 έγγραφό του.
• Σε οδούς και πλατείες που ανήκουν στο Δήμο Ηρακλείου (π.χ Πλατ. 18 Άγγλων, αρχή οδού Χάνδακος, κ.τ.λ).
• Σε περιοχές και δράσεις που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με λιμενικές δραστηριότητες.(π.χ  Κτίριο Περιφέρειας)

Σε όλες αυτές τις περιοχές, είναι αυτονόητο ότι, δεν επιτρέπεται και δεν μπορεί να γίνονται λιμενικές εργασίες όπως αυτές που ορίζει ο Νόμος και επομένως δεν μπορεί να ανήκουν στη Χερσαία Ζώνη Λιμένα.

8.    Οι περιοχές αυτές  βρίσκονται ουσιαστικά μέσα στο λειτουργικό ιστό της πόλης, όπως π.χ. ο παραλιακός δρόμος, το θαλάσσιο - εκτός κυρίως λιμένα - μέτωπο,  το Ενετικό Λιμάνι, η Παλιά Πόλη, το Μπεντενάκι, ο Λαβύρινθος, κλπ.

9.    Αποτέλεσμα του παραπάνω αυθαίρετου χαρακτηρισμού από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας των τμημάτων αυτών ως Χερσαία Ζώνη Λιμένα, είναι το εξής παράδοξο και παράλογο:

• Ο Δήμος Ηρακλείου αρμόδιος κατά νόμο για τη διαχείριση όλων των υποθέσεων της Πόλης και των Δημοτών, να είναι αποκομμένος από τις αυτονόητες αλλά και εκ του νόμου προβλεπόμενες αρμοδιότητές του στις περιοχές αυτές, με πιθανή συνέπεια να δίδεται η λανθασμένη εντύπωση στους δημότες, που δε γνωρίζουν  τις λεπτομέρειες του θέματος ότι είναι δική του επιλογή η μη παρέμβαση στις περιοχές αυτές και η μη αξιοποίηση τους, επ’ ωφέλεια της πόλης και των δημοτών.
• Οι Δημότες Ηρακλείου να βρίσκονται αποκομένοι από το παραλιακό μέτωπο της πόλης τους, που παραμένει αναξιοποίητο.
• Ο ΟΛΗ να μην ασχολείται όπως οφείλει με τα κύρια καθήκοντά του, το θαλάσσιο μεταφορικό έργο και την κρουαζιέρα, αλλά να επιχειρεί να δημιουργήσει έξω από τον χώρο του καθαυτό λιμένα, στη ¨λογιζόμενη¨ απ’ αυτόν Χερσαία Ζώνη, «φθηνά οικόπεδα» με υψηλούς συντελεστές δόμησης και μεγάλα ποσοστά κάλυψης με προφανή σκοπό. Να κτισθούν δηλαδή σε αυτά εγκαταστάσεις με εμπορική κυρίως χρήση, που δεν σχετίζονται με την λειτουργία του λιμένα.
• Οι περιοχές αυτές στις οποίες ο ΟΛΗ επιχειρεί να κατασκευάσει τις ανωτέρω εγκαταστάσεις, είναι περιοχές Πρασίνου που έχουν θεσπιστεί από το ΓΠΣ ως ελεύθεροι χώροι για την σωστή λειτουργία της πόλης και την προστασία του μνημείου των Ενετικών Τειχών. 
• Η αστυνόμευση αυτής της χερσαίας ζώνης (δηλ της παραλιακής οδού, των πλατειών, των μνημείων, των οικιών του Λαβύρινθου  κλπ) ανήκει στο Λιμεναρχείο Ηρακλείου και όχι στην ΕΛ.ΑΣ ή τη Δημοτική Αστυνομία.

10. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, που δημιουργούν ένα καθεστώς αυθαίρετης απαγόρευσης της δυνατότητας άσκησης θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων του Δήμου και μάλιστα από φορέα που δεν μπορεί να παρεμβαίνει στην από το νόμο προβλεπόμενη δικαιοδοτική λειτουργία του Δήμου, ο Δήμος Ηρακλείου, καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της Πόλης,  του ΟΛΗ συμπεριλαμβανομένου, να συμβάλλουν στην αποκατάσταση της αυθαίρετης αυτής παραδοξότητας, με την τροποποίηση των ορίων της Χερσαίας Ζώνης Λιμένα Ηρακλείου, έτσι ώστε αυτή να περιοριστεί στα πραγματικά της όρια. Θα εξαλειφθεί, και ένα λειτουργικό ¨απολίθωμα¨ που ανάγεται σε άλλη εποχή, τελείως διαφορετική από την σημερινή, και είναι αντίθετο, όχι μόνο  με στο Νόμο, αλλά και την κοινή λογική.

Γ. ΑΠΟΨΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΟΛΗ ΑΕ.

11. Η πρόταση του ΟΛΗ ΑΕ δεν κινείται στη σωστή κατεύθυνση, γιατί :

• Η χερσαία Ζώνη Λιμένα Ηρακλείου δεν είναι όλη Δημόσια Περιουσία.
• Σε μεγάλα τμήματά της είναι Δημοτική Περιουσία (όπως π.χ. είναι όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι του εγκεκριμένου σχεδίου πόλης, οι οδοί και οι πλατείες), ενώ σ’ άλλα είναι ιδιωτική (όπως είναι τα οικοδομικά τετράγωνα στο Λαβύρινθο) και σε άλλο τμήμα της είναι χώροι αρχαιολογικών μνημείων, δηλαδή,  πράγματα εκτός συναλλαγής.  
• Η εκτέλεση οικοδομικών έργων στην περιοχή αυτή, προϋποθέτει  πρώτα από όλα την διαδικασία Πολεοδόμησης, η οποία σύμφωνα με τον Κώδικα Πολεοδομικής Νομοθεσίας δεν έχει γίνει, ούτε υπάρχει και αντίστοιχο ΦΕΚ που να ορίζει ρητά τους όρους δόμησης στην περιοχή. Η απόφαση ΕΣΑΛ η οποία δεν δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ, ούτε τέθηκε σε διαβούλευση, δεν έχει καμία ισχύ. 
• Δεν υπάρχει για το MASTER PLAN έγκριση  της πλήρους Περιβαλλοντικής Μελέτης, όπως προβλέπει η Εγκύκλιος 100761/2-2-2001 ΥΠΕΧΩΔΕ.
• Στο MASTER PLAN προβλέπονται κτίρια με ύψος μέχρι και 24 μ (!) σε περιοχή που από το ΓΠΣ προβλέπεται πράσινο!

12. Ο Δήμος Ηρακλείου έχει αντιταχθεί σε προηγούμενη προσπάθεια του ΟΛΗ, τηςτότε Περιφέρειας Κρήτης και του ΥΕΝ, να αναθέσουν τις παραπάνω εργασίες σε ιδιωτικό όμιλο, προσβάλλοντας με Αίτησή του στο Συμβούλιο της Επικρατείας την  προσπάθεια αυτή. Η εκδίκαση της Αίτησης στο ΣΤΕ εκκρεμεί. Ο Δήμος Ηρακλείου προσέβαλλε :

• Την Απόφαση της Διεύθυνσης Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας Κρήτης με την οποία εγκρίθηκε η Διακήρυξη του έργου «Μελέτη - κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της αξιοποίησης των ακινήτων της Μαρίνας - του Θαλασσίου Μετώπου - των σταθμών ακτοπλοΐας & κρουαζιέρας στο λιμένα του Ηρακλείου  Κρήτης».
• Την Απόφαση της Ε.Σ.Α.Λ για την «πολεοδόμηση» της περιοχής, η οποία θεωρείται από τον ΟΛΗ ακόμη και σήμερα ισχυρή!
• Την Απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης της Περιφέρειας Κρήτης με την οποία «εγκρίθηκαν» οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου, της οποίας επίσης δεν έγινε τελικά χρήση, αλλά σήμερα, επιχειρείται εκ νέου να ληφθεί άλλη απόφαση με παρόμοιο περιεχόμενο.

Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ   

Ο Δήμος Ηρακλείου διαφωνεί πλήρως με την κατατεθείσα Πρόταση, για τους παρακάτω λόγους :

Α) Προβλέπεται να υλοποιηθεί μέσω ενός ετερόκλητου και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας  εταιρικού σχήματος, στο οποίο μάλιστα, εμμέσως πλην σαφώς, αφήνεται να εννοηθεί ότι τον κυρίαρχο ρόλο θα έχει ο ΟΛΗ.

Β) Το σχήμα αυτό πέρας την προφανούς δυσλειτουργίας λόγω διαφορών θεσμικού χαρακτήρα μεταξύ των μελών που τον απαρτίζουν, θα λειτουργεί και με καθαρά ιδιωτικό-οικονομικά κριτήρια, με ότι αυτό συνεπάγεται, για παρεμβάσεις που θα αφορούν το φυσικό, περιβαλλοντικό, αρχαιολογικό και λειτουργικό ιστό της πόλης.

Γ) Η Πρόταση στηρίζεται σε αυθαίρετα πολεοδομικά στοιχεία που αποκλειστικό στόχο έχουν την μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης ελεύθερων περιοχών σε ζωτικό σημείο της πόλης με υψηλούς συντελεστές και μεγάλα ποσοστά κάλυψης!

Δ) Δημιουργεί επιλεκτικά, τελεσίδικα δεδομένα, τα οποία στη συνέχεια επιχειρεί να περιβάλλει, με δήθεν διαδικασίες διαβούλευσης. Ο Δήμος Ηρακλείου έχει καταστήσει σαφές  εξ αρχής ότι ο ρόλος του, δεν είναι αυτός, ούτε του απλού παρατηρητή, ούτε του  παθητικού  συνεργάτη

Ο Δήμος Ηρακλείου εμμένει στην άποψή του σταθερά και αταλάντευτα στην από καιρό διατυπωμένη για την άμεση αναθεώρηση των ορίων της χερσαίας ζώνης του λιμένα Ηρακλείου. Μόνο έτσι αποκαθίσταται η νομιμότητα, αποσαφηνίζονται οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του καθενός, προϋποθέσεις απαραίτητες για να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες και τους ρόλους που τους αντιστοιχούν.

Ο Δήμος Ηρακλείου επίσης θα στηρίξει κάθε προσπάθεια που  θα στοχεύει στην ανάπτυξη του Λιμανιού, στην αύξηση του μεταφορικού, εμπορικού και διαμετακομιστικού ρόλου του, καθώς και της ανάπτυξης της κρουαζιέρας. Πάντοτε όμως στη φιλοσοφία πως το λιμάνι αποτελεί «πύλη της πόλης» από και προς τη θάλασσα και λειτουργεί στα πλαίσια του κοινού καλού.

Δήμος Ηρακλείου