Γιάννης Κουράκης

Δήμαρχος Ηρακλείου

Ηράκλειο, Δευτέρα 29/08/2011

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Η περιφερειακή συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο για τη χώρα μας και την Κρήτη.

Η οικονομική συγκυρία που βιώνουμε αποδείχθηκε ότι έχει τα χαρακτηριστικά ΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ κρίσης σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Ταυτόχρονα η κρίση κατέδειξε το τέλος του μονοπολικού μοντέλου που είχε ακολουθήσει την κατάρρευση της Σοβιετική Ένωσης, καθώς είναι προφανής  πλέον η αδυναμία των ΗΠΑ να διατηρήσουν τον κυρίαρχο ρόλο που ασκούσαν παγκοσμίως, στο πολιτικό, οικονομικό ακόμη και στο στρατιωτικό επίπεδο.

Η κρίση έφερε επίσης στην επιφάνεια τις θεσμικές και λειτουργικές αδυναμίες και ατέλειες που χαρακτηρίζουν το οικοδόμημα της ευρωζώνης και την ανάγκη για την άμεση λήψη διορθωτικών μέτρων, προκειμένου να αποφευχθεί η διάσπαση, η ακόμα και η διάλυση της.

Στις διαμορφούμενες συνθήκες γίνεται όλο και πιο αισθητός ο ρόλος των νέων, αναδυομένων, Δυνάμεων που ασκούν όλο και μεγαλύτερη επιρροή στο Διεθνές περιβάλλον, όπως είναι οι χώρες του αποκαλούμενου BRIC (Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία).

Έχουμε λοιπόν ένα νέο, πολύ-πολικό κόσμο, με ασαφείς ακόμα κανόνες και μη σταθερές επιρροές. Ένα περιβάλλον δηλαδή ρευστό, στο οποίο είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να σχεδιάσομε το μέλλον μας και την ανάπτυξη μας, αναδεικνύοντας και προβάλλοντας τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Αυτή η δυσχέρεια επιτείνεται από το κύμα των σαρωτικών μέτρων και αλλαγών, και τις επιπτώσεις που έχουν σε μισθωτούς, συνταξιούχους και επιχειρηματίες, καθώς δημιουργούν ένα κλίμα απογοήτευσης, απαισιοδοξίας και μειωμένου επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Το κλίμα αυτό της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας και της έλλειψης προοπτικής, λειτουργεί ανασταλτικά στις αναπτυξιακές δράσεις, ενώ παράλληλα τροφοδοτεί και τις κοινωνικές εντάσεις.

Η πεποίθηση της κοινωνίας ότι το τίμημα της κρίσης έχει συγκεκριμένους αποδέκτες, τα λαϊκά στρώματα συγκεκριμένα, δεν μπορεί να αγνοηθεί και απαιτούνται άμεσες ενέργειες για μια  αναλογικότερη  κατανομή των βαρών.  

Επειδή όλοι λέμε ότι η κρίση αποτελεί και μία ευκαιρία για να διορθώσουμε τα «κακώς κείμενα», είναι ανάγκη, πριν ασχοληθεί ο καθένας «μετά του οίκου του», του χώρου ευθύνης του δηλαδή, να αναφερθούμε σε ορισμένα μεγάλα θέματα, χωρίς επέμβαση στα οποία, δεν υπάρχει καμιά προοπτική και δεν είναι δυνατή καμιά ανάπτυξη.

Πρέπει πριν απ’ όλα, να «χτίσουμε» μια νέα Δημόσια Διοίκηση. Διοίκηση αποτελεσματική και φιλική προς τον πολίτη, με σύγχρονα χαρακτηριστικά και αποκεντρωμένες λειτουργίες.

Σε αυτή τη προσπάθεια, οι ΟΤΑ, ο πλησιέστερος προς τον πολίτη θεσμός, μπορεί και πρέπει να αποτελέσουν το κέντρο της Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Ευελιξία, πάταξη γραφειοκρατίας, αξιοκρατία και ισονομία, είναι αρχές πάνω στις οποίες πρέπει να στηριχθεί η νέα Ελληνική Διοίκηση. Ο Καλλικράτης δίνει αυτή τη δυνατότητα. Η Κυβέρνηση πρέπει να δώσει τους πόρους και τις αρμοδιότητες στους ΟΤΑ και να διορθώσει τις διαπιστωμένες πλέον αδυναμίες του υιοθετώντας τις συγκεκριμένες προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Δύο ακόμα βασικοί τομείς είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη. Ο χωροταξικός – πολεοδομικός Σχεδιασμός και οι χρήσεις Γης και το ξεκαθάρισμα του φορολογικού τοπίου, ώστε αυτό να γίνει δίκαιο για τους πολίτες και ελκυστικό για τους επενδυτές. Σ’ αυτή την κατεύθυνση η επιχειρούμενη προσπάθεια του Υπουργείου οικονομικών έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Σε τοπικό επίπεδο πρέπει να δούμε τη Κρήτη ως γεωγραφική και οικονομική οντότητα, με τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητές της. Να αξιολογήσουμε, να αναδείξουμε και να εντάξουμε στην οικονομική καθημερινότητα και στην αναπτυξιακή  πρακτική, τα πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα του νησιού μας.

Να χαράξουμε το πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής και τους άξονες που δημιουργούν αναπτυξιακές προϋποθέσεις και σέβονται το περιβάλλον, το οποίο έχουμε χρέος να διαφυλάξουμε.

Επιτρέψετε να καταθέσω εν συντομία ορισμένες σκέψεις και προτάσεις σε αυτή τη κατεύθυνση.

Αγροτικός Τομέας

Παρά το γεγονός ότι η κρίση έπληξε τις παραδοσιακές καλλιέργειες της Κρήτης (σταφίδα, λάδι, οπωροκηπευτικά), είναι βέβαιο ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια σε υφιστάμενες και νέες καλλιέργειες που ευνοούνται από το κλίμα της Κρήτης.

Είναι όμως απαραίτητο να δημιουργηθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, να ενισχυθεί ο ρόλος των υγειών Συνεταιρισμών και Ομάδων Παραγωγών, που έχουν αποδειχθεί επιτυχημένα και ευέλικτα επιχειρηματικά σχήματα.

Οι τομείς των οπωροκηπευτικών, του επιτραπέζιου σταφυλιού, του κρασιού και του ελαιολάδου συνεχίζουν και μπορούν να αποτελέσουν κλειδιά της ανασυγκρότησης της τοπικής αγροτικής οικονομίας, με τις κατάλληλες προσαρμογές στη καλλιέργεια, στην επεξεργασία και στη διάθεση.

Υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον για νέες καλλιέργειες που ευνοούνται από το κλίμα της Κρήτης όπως (αρωματικά φυτά, τροπικά φρούτα, αλόη κ.τ.λ), που πρέπει να συνδεθούν με τις πρωτοβουλίες, τα μέτρα και τις πολιτικές της Κυβέρνησης και της Περιφέρειας.

Το περιβόητο κρητικό καλάθι τελικά θα μείνει «άδειο», αν δεν αποτελέσει στοιχείο ολοκληρωμένης πολιτικής, που καλύπτει την παραγωγική διαδικασία, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, την ποικιλία των προϊόντων, το κοινό σήμα τοπικής προέλευσης, σε συνδυασμό με στοχευμένες ενέργειες προώθησης και διαφήμισης και συνεργασία με δίκτυα  διανομής.

Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια χρόνου και πρέπει να ανακοινωθούν οι πολιτικές που θα ακολουθήσουμε σε ότι αφορά τους παραπάνω άξονες και κατευθύνσεις.

Τουρισμός

Και σε αυτόν τον τομέα η Κρήτη χωροταξικά και κλιματολογικά, παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα.  

Η «βαριά» βιομηχανία της Κρήτης, ο τουρισμός, έχει μεγάλα περιθώρια, αν υλοποιηθούν σοβαρές προτάσεις για τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές, τον εναλλακτικό τουρισμό, τον τουρισμό ειδικών ομάδων πληθυσμού, τον τουρισμό  κρουαζιέρας, τον επαναπροσδιορισμό του τουριστικού προϊόντος και τη σύνδεσή του με τη κρητική διατροφή, την ιστορία και τον πολιτισμό.

Η ενίσχυση και η σύνδεση του τομέα με ενέργειες της Περιφέρειας και των ΟΤΑ σε συνεργασία με τους φορείς του τουρισμού, αποτελεί μία παράμετρο που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη και στη καταπολέμηση της κρίσης.

Για παράδειγμα, ο Δήμος Ηρακλείου με την αποκατάσταση των τειχών και την αξιοποίηση πυλών και πλατειών, τις αναπλάσεις, την ανάδειξη των μνημείων όλων των ιστορικών περιόδων, το Πολιτιστικό Κέντρο, τη Βικελαία βιβλιοθήκη, τον πλούτο και την ποιότητα των πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.α. διαμορφώνει μία άλλη πόλη πιο ελκυστική για τους επισκέπτες.

Ενέργεια-Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)

Έχει αποδειχθεί με στοιχεία και συγκεκριμένες μετρήσεις, ότι η Κρήτη είναι ιδανικός τόπος για ΑΠΕ.

Έχουμε τη μεγαλύτερη απόδοση στη χώρα σε ηλιακή ενέργεια (Φωτοβολταϊκά) και από τις μεγαλύτερες, τόσο στην αιολική (ανεμογεννήτριες), όσο και στις νεότερες τεχνολογίες (βιομάζα, υδραυλική, υβριδική, γεωθερμία και ηλιοθερμία).

Ενώ λοιπόν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις :

-      Η πολιτική για το διασυνδεδεμένο δίκτυο δεν είναι σαφής

-      Η ερμηνεία για τους περιβαλλοντικούς όρους είναι «ήξεις-αφήξεις», με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση και επενδυτική ατολμία, παρά το ενδιαφέρον που υπάρχει.

Άμεσα λοιπόν, σε επίπεδο Υπουργείου και σε συνεργασία με την Περιφέρεια και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που μπορεί να έχουν ουσιαστικό ρόλο, πρέπει να ξεκαθαριστεί το τοπίο και να παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες.

Στόχος είναι η ανατροπή του υφισταμένου ισοζυγίου ενέργειας με δραστική ενίσχυση του σκέλους των ΑΠΕ σε βάρος των υγρών καυσίμων.

Τέλος, δεν παραγνωρίζουμε τη σημασία της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, που πρέπει, στο πλαίσιο συγκεκριμένης πολιτικής, να συνδεθούν και να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία στην ενέργεια, στη γεωργία και στο τουρισμό.

Εξάλλου υπάρχουν στη Κρήτη πρωτοποριακές βιομηχανίες με σημαντική παρουσία σε πολλές χώρες. 

Υποδομές-Περιβάλλον - Πολιτισμός

Για τη δημιουργία προϋποθέσεων ανάπτυξης της οικονομίας της Κρήτης, προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στα παρακάτω έργα :

-      Την άμεση προκήρυξη του νέου αεροδρομίου Ηρακλείου στο Καστέλι.

-      Τη ολοκληρωμένη διαχείριση σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης, των στερεών και υγρών αποβλήτων καθώς και των νερών.

-      Την ολοκλήρωση του Βόρειου άξονα και των κάθετων οδών, καθώς και την υλοποίηση του  Νότιου άξονα.

-      Την Ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου της Κρήτης και τη δημιουργία αρχαιολογικών πάρκων όπου απαιτείται (π.χ. Κνωσός).

-      Τη δημιουργία «πράσινης» μαρίνας στο χώρο του Παγκρήτιου Σταδίου, σύμφωνα με τη πρόταση του Δήμου Ηρακλείου

Επίσης είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί η εμπειρία και οι μεγάλες δυνατότητες των Ερευνητικών Κέντρων, των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ της Κρήτης, που έχουν εκπονήσει μελέτες και έχουν υποβάλει προτάσεις για όλους τους κλάδους της τοπικής οικονομίας και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.

            Τέλος δεν πρέπει να αγνοείται ότι η Κρήτη είναι ένας δυναμικός χώρος με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και δικαιούται αντικειμενικά, τουλάχιστον περισσότερα από αυτά που λαμβάνει. Και ακόμα ότι δεν αποδέχεται προνομιακές μεταχειρίσεις που συνήθως επιφυλάσσονται στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Εύχομαι και ελπίζω ότι τα συμπεράσματα της περιφερειακής συνδιάσκεψης θα μελετηθούν και θα τύχουν και της σχετικής ανταπόκρισης.